پیشگفتار کتاب کاربرد اینترنت و رایانه در مدیریت (جلد اول)
حمد و سپاس بیکران، سزاوار خدایی است که مالک حقیقی هفت آسمان و زمین و آنچه در آنها و بین آنها است و مالک عرش عظیم است؛ و جمع انسانهای اعصار تاریخ، نعمتهای بیپایانش را نتوانند شمرد؛ و تمامی عالمیان نتوانند سپاس وی را آن طور که شایسته ذات ربوبیّت اوست به جای آورند. سجده بر درگاه خدایی مینهیم که اندیشه را آفرید تا شاید قطرههای اقیانوس بیانتهای عظمتش را بشناسیم و با بررسی آیات و نشانههایش، درس خلقتشناسی بگیریم؛ و زبان را آفرید تا آنچه در اندیشهها است با همنوعان خود به اشتراک بگذاریم و در برابر عظمت درگاهش تواضع کنیم. سپاس خدایی را که نعمت ولایت نبوی و علوی را -که همانا بالاترین نعمت است- به ما ارزانی کرد تا در کنار کتاب نورانیاش، در شب تاریک و ظلمانی دنیای پیچیده و پرتلاطم امروز، چون خورشید نورافشانی کنند و جویندگان راه خود را به سر منزل سعادت برسانند؛ و در برابر عظمت ذات مقدسش خضوع میکنیم که ما را از نسل انقلاب قرار داد و نعمت ولایت فقیه را به ما ارزانی داشت تا در پیچوخمهای دنیای گذران مادی، راهنمایی برای دستیابی به ذخیرههای عظیم اخروی داشته باشیم و در سایه چتر سیاستها و رهنمودهای وی، آسوده سفر کنیم؛ و اما سِیری داشته باشیم در آنچه او خود به ما ارزانی کرد:
اینترنت و رایانه، ابزارهای مهمی در روشهای کمّی، کیفی و ترکیبیِ پژوهش و نیز اشتراک دانش ضمنی و آشکار هستند. وجود متن کامل مقالاتِ اکثر مجلات معتبر ISI، کتابها، کتابهای صوتی[1]، فیلمها، دروس مدیریت و اطّلاعات غنیِ مورد نیاز برای پژوهش، به علاوه وجود و کارایی نرمافزارهایی چون نرمافزارهای فیشبرداریِ الکترونیکی همچون EndNote، نرمافزارهای روش کیفی پژوهش همچون Nvivo، مجموعه نرمافزارهای Microsoft Office، فیشنگار، فیش تبلیغ و …، باعث رشد استفاده از این ابزارها در آموزش و پژوهش شده است.
نتایج حاصل از پژوهشهای مؤلفان و اذعان دانشجویان و پژوهشگران بر این است که کاربرد رایانه و اینترنت در عرصههای آموزشی و پژوهشیِ دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتیِ ایران، متأسفانه، اغلب بر آزمون و خطا استوار است و برای شناخت، بازیابی و بهرهبرداری از اطّلاعات، کمتر از روشهای علمی استفاده میشود. اما با اطمینان میتوان گفت که توجه به این امر، باعث رشد بیشتر تحقیقات علمی و تقویت دروس آموزشی در دانشگاهها و پژوهشکدهها میشود.
نگارندگان معترفاند که هر زمان، فنون جدیدی پیرامون جستوجوی وب به یافتههایشان میافزود، تأثیر بسزایی در جستوجوی منابع و بهرهبرداری از آنها داشت؛ به عنوان مثال برخی افزونههای مرورگر Mozilla Firefox همچون Down Them All، Scrapbook Plus، Zotero، Clip to EndNote و Citavi Picker، سرعت و دقت بهرهبرداری از منابع وب را برای آنها به طرز شگرفی افزود. همچنین، شناخت نرمافزارهای EndNote، Microsoft OneNote، Microsoft Outlook، Nvivo، ABBYY Fine Reader Professional، Camtasia Studio و Citavi Pro، ما را در فیشبرداریِ الکترونیکی، تحقیقات کیفی، ضبط منابع آموزشی، مدیریت منابع و مآخذ و اشتراک بهتر دانش و یافتهها یاری داد.
امروزه، استفاده از اینترنت در حوزههای سرگرمی، تجارت و کسبوکار، صفحات شخصی و آموزش و پژوهش، معمول است. اهمیت آموزش و پژوهش -و حتی اثرهای آن در سایر حوزههای مذکور- بر کسی پوشیده نیست؛ با این حال، اغلبِ اطّلاعات محقّقان و پژوهشگران در حوزه جستوجو در اینترنت بر تجربیات و آزمون و خطاهای حاصل از جستوجو استوار است. با توجه به اینکه اینترنت با در دسترس قرار دادن منابع الکترونیکی، نقش مهمی را در توسعه حوزههای مختلف علوم، ایفا میکند لزوم جستوجوی تخصصی در منابع و بازیابی اطّلاعات صحیح و معتبر را نیز با استفاده از یک روششناسی علمی، ضروری میسازد. همچنین انبوه اطّلاعاتی که در وب وجود دارد -همچون جویشگرها، راهنماهای وب، اَبَرجویشگرها، پایگاههای اطّلاعاتی همچون Emerald، Ebsco، Proquest و Science Direct، درگاهها، کارنَمای[2] کتابخانهها و غیره- بر اهمیّت این امر میافزاید. بر اساس این، در این مجموعه سهجلدی، روششناسی علمی جستوجو در اینترنت با رویکرد علمی و پژوهشی، در حوزههای مختلف مدیریت، به گونهای بررسی میشود که ثمره آن برای استادان، دانشجویان، محقّقان و پژوهشگرانِ بخش دولتی، خصوصی و غیرانتفاعی، استفادهشدنی باشد. الگوی مذکور علاوه بر بهینهسازی جستوجو در حوزههای آموزشی و پژوهشی مدیریت، به روشهای اشتراکِ دانش از طریق استخراج معتبرترین مقالات، پایاننامهها، کتابها، سخنرانیها و ویدئوها نیز میپردازد. امروزه از این روشها، به مثابه روشهای نوین آموزشی در دانشگاههای معتبر دنیا بهرهبرداری میشود.
اینترنت، منابع عظیمی از اطّلاعات را در خود جای داده است که ممکن است صحیح یا غلط، باکیفیت یا بیکیفیت، و معتبر یا نامعتبر باشند. اطّلاعاتی که در حوزههای مختلف مدیریت نیز منتشر شدهاند از این امر مستثنی نیستند. دادههای آماری غلط، برداشتهای نادرست از یک مدل و مطالب کمارزش -که معمولاً با روشهای ساده جستوجو، بازیابیشدنی است- پژوهشگران و محقّقان را در تصمیمگیریها و تدوین مقالات و پایاننامهها دچار مشکل میکند و بهرهوری پژوهشی آنان را میکاهد.
امروزه با جستوجوی هر واژهای در اینترنت، اطّلاعات زیادی را میتوان بازیابی کرد؛ این امر باعث شده است که پژوهشگران گاهی اوقات در انبوه اطّلاعات سرگردان بمانند یا -به علت فقدان تخصص-، از اوّلین نتایج بازیابیشده استفاده کنند که شاید چندان هم دارای اعتبار نباشد. بنابراین، تبیین یک الگوی کاربردی و روششناسی علمی به منظور بازیابی اطّلاعات صحیح، باکیفیت و معتبر، در کمترین زمان، ضروری است؛ چرا که زمان، بزرگترین سرمایهای است که محققان، پژوهشگران و مدیران -که برای تصمیمگیری به اطّلاعات نیاز دارند- از آن بهرهمند هستند. از این رو، لازم است منابع اطّلاعاتی موجود در وب را با دقت و با روشی علمی، جستوجو و پالایش کرد تا کارایی و اثربخشی جستوجو افزایش یابد.
بنابراین، شناخت چگونگی جستوجو در اینترنت با استفاده از روشی علمی و هدفمند، ضرورت مییابد تا بدان وسیله بتوان در حیطههای مختلف به اطّلاعات کاربردی و مرتبطی از پایگاههای اطّلاعاتی دست پیدا کرد و با استفاده از نرمافزارهای مختلف به فیشبرداری، مدیریت مآخذ، طبقهبندی و استفاده بهینه از آنها به منظور تدوین و نگارش مقاله، پایاننامه، کتاب، اجرای طرحها و تقویت پایههای آموزشی-پژوهشی پرداخت.
درخواست مکرر دوستان صمیمی و دانشجویان محترم باعث شد که نگارندگان، به تألیف مجموعه سهجلدی «کاربرد اینترنت و رایانه در مدیریت» دست یازند. در واقع، این مجموعه، خود، بخشی از روش کمّی، کیفی و ترکیبیِ پژوهش در مدیریت است. این مجموعه سهجلدی برای گردآوری پیشینه نظری، شناخت روششناسیهای مطلوبِ اجرای تحقیق و گردآوری دادهها مفید است.
تجربیات حاصل از تدریس، برگزاری دورهها و کارگاههای آموزشی در دانشگاههای امام صادق علیهالسلام، تهران، دانشگاه تخصصی علوم اقتصادی و دانشگاه شمال، و بدون اغراق بیش از 8000 ساعت جستوجوی تخصصی در اینترنت با رویکرد پژوهشی پیرامون منابع مدیریت در طول 9 سال پژوهش، در کنار بهکارگیری یافتههای محقّقان و پژوهشگران، همواره باعث تجدید نظر در الگوهای علمی و کاربردیِ این دورهها و ویرایش آنها میشد تا آنجا که حتی نوشته حاضر، چندین مرتبه ویرایش شده و گاهی اوقات متناسب با شتاب روبهرشد اینترنت برخی از بخشهای آن به کلی تغییر یافته است.
ویژگی بارز این دوره سهجلدی، نگرش کاربردی آن و هدف اصلی نگارش آن برای تدریس در درس «کاربرد رایانه در مدیریت» در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است. مثالها و تمرینات متعدد این کتاب نیز به وضوح، بر غنای آن میافزاید.
بر اساس یافتههای پژوهشی ما، عناوین دوره سهجلدی «کاربرد اینترنت و رایانه در مدیریت» به شرح زیر خواهد بود، اما طبیعی است که شتاب روبهرشد فناوری اینترنت، ممکن است باعث تجدید نظر ما در عنوان جلدهای بعدی یا برخی فصول آنها و نیز بازبینی الگوی فعلی شود:
- جلد اول: راهبردهای جستوجودر پژوهشهای مدیریت؛
- جلد دوم: کاربرد ابزارهای جستوجوو پایگاههای اطّلاعاتی در پژوهشهای مدیریت؛
- جلد سوم: کاربرد نرمافزارها در پژوهشهای مدیریت.
گفتنی است که رشد روزافزون اینترنت در حوزههای آموزشی و پژوهشی، تألیف کتابهای جدیدی همچون ابزارهای گردآوری داده در فضای الکترونیکی، کاربرد اینترنت در تحلیل صنایع و شرکتها، آموزش انواع نرمافزارهای تخصصی مدیریت و مصاحبههای الکترونیکی را ضروری میکند. امید است پژوهشگران و معلّمان عزیز، برای نگارش این موضوعات همّت گمارند.
چارچوب کتاب اینترنت و کاربرد آن در مدیریت
چارچوب کلی مجموعه سهجلدی «کاربرد اینترنت و رایانه در مدیریت» -که روی هم، اجزای الگوی شبکهای جستوجو در پژوهشهای مدیریت را نشان میدهد- در زیر بررسی میشود.
جلد اول: راهبردهای جستوجو در پژوهشهای مدیریت
جلد اول، چهار گام اساسی از الگوی علمی و کاربردی مذکور را معرفی، و این امکان را برای کاربران و پژوهشگران فراهم میکند تا از قابلیتهای متنوع وب در حوزههای مختلف علوم، استفاده و اطّلاعات مورد نیاز خویش را با بهترین کیفیت و در کمترین زمان دریافت کنند. همچنین به آنها کمک میکند تا از اطّلاعات جمعآوریشده در تدوین مقاله، کتاب، پایاننامه و اجرای طرحها به نحو مطلوب بهره ببرند و همواره اطّلاعات خویش را متناسب با تولید علم و شتاب فنآوریهای تحت وب، بهروز و راهبردهای علمی را در پژوهشهای مدیریت آزمون کنند.
همچنین از آنجا که تلاش شده است این دوره سهجلدی، توجه همهجانبهای به «فرایند پژوهش» از طریق اینترنت داشته باشد، شایسته است به عنوان بستهای کامل به آن نگاه شود. به عبارت دیگر، مهارت جستوجوی پژوهشگران، زمانی تقویت میشود که همه اجزای این الگو را مد نظر قرار دهند.
الگوی شبکهای بدین مفهوم است که در اجرای گامهای آن، همزمانی وجود دارد و تفکیک آنها در سه جلد و فصول مختلف، صرفاً جهت بیان نظری و آموزش است (نه رویکرد پلهای و زنجیرهای در اجرای آنها). به عبارت دیگر، گامهای این الگو، کاملاً درهمتنیدهاند و محقّق ممکن است در فرایند پژوهش به هر کدام از گامها، جهت تکمیل بسته پژوهشی خود نیازمند باشد. به عنوان مثال، یکی از منابع هر درس، دانلود منابع مرتبط با آن است که مجال توضیح آن در جلد اوّل وجود ندارد و برای کسب اطّلاعات بیشتر پیرامون آن، باید به جلد سوّم کتاب مراجعه کرد. منطق این مدل برای رشتههای علوم انسانی، یکسان و با کمی تغییر برای دیگر رشتهها نیز استفادهشدنی است. الگوی مذکور در شکل 1 نشان داده شده است. در این جلد، متناسب با چهار گامِ اوّل الگوی علمی جستوجو در منابع آموزشی و پژوهشی مدیریت، چهار فصل زیر بررسی میشوند:
شکل 1) الگوی شبکهای جستوجو در منابع آموزشی و پژوهشی مدیریت
در فصل اوّل، نحوه شناسایی منابع پژوهشی مدیریت در دانشگاههای معتبر و روشهای بازیابی منابع و مآخذِ مرتبط با آنها، بررسی میشود. شناخت ناشران معتبر در حوزههای مختلف مدیریت، راه را برای استفاده بهینه از منابع موجود فراهم میکند. نحوه جستوجوی تماممتنِ منابع، از مطالب دیگر این فصل است. فصل دوّم، جستوجوی پیشینه نظری، تجربی و روششناسانه پژوهش را در بر دارد که راهنمایی برای تکمیل پیشینه تحقیقِ پژوهشهای مدیریت است. این فصل، راههای مختلف شناخت پیشینه بهینه و باکیفیت را بیان میکند. فصل سوّم، پیرامون واژگان کلیدی پژوهش بحث میکند که در این میان، بیش از 30 روش برای جستوجو و دستیابی به آنها معرفی میشود. گفتنی است که علیرغم نزدیکی موضوعات فصلهای دو و سه، به دلیل تفاوت کارکردی آنها، نهایتاً تصمیم بر آن شد تا این محتوا در قالب دو فصل مجزا تدوین شود؛ لذا امید میرود که پژوهشگران محترم، به رابطه تنگاتنگ فصول دوّم و سوّم کتاب، عنایت ویژهای کنند.
و در نهایت، فصل چهارم، بر ترکیب و جستوجوی واژگان پژوهش -که در فصل دوّم حاصل شدهاند- تمرکز میکند. این فصل پس از دستورالعملها، عملگرهای بولی، اقترانی، توسعهدهندهها و محدودگرهای جستوجو را توضیح میدهد که بهینهسازی نتایج جستوجو را به دنبال دارد.
فصول چهارگانه فوق، راهبردهای جستوجو در پژوهشهای مدیریت را به تفصیل بیان میکند؛ اما پژوهشگران پس از شناخت راهبردها، به بانکهای اطّلاعاتی و ابزارهایی نیازمندند تا راهبردها را در آنها اجرا کنند که در جلد دوم بدان پرداخته خواهد شد.
نویسندگان، تلاش کردهاند که سیر محتوای فصول نیز بر اساس چارچوبی آموزشی تدوین شود؛ بدین صورت که در ابتدا، «رهآوردها و اهداف یادگیریِ» فصل در قالب چند عبارت کلی مطرح شده است، و آن گاه با طرح «سؤالات کلیدی»، شرح و شفافیت بیشتری مییابند. امید است که این دو مقدمه بتوانند در سؤالمند کردن و بارور کردن ذهن مخاطب مفید باشند. سپس، بدنه پژوهشی هر فصل، به تفصیل، اهداف مد نظر را تشریح میکنند. در نهایت هم، ضمن بیان «خلاصه» مباحث، فصول کتاب با بخش «تمرینهای فصل» -جهت کسب اطمینانِ بیشتر از حصول عمق نظری و مهارتی مطلوب- ختم میشوند.
جلد دوم: کاربرد ابزارها و پایگاههای اطّلاعاتی در پژوهشهای مدیریت
جلد دوم، شامل دو بخش عمده خواهد بود. این جلد در بخش اول خود، کاربرد ابزارهای جستوجو را -همچون جویشگرها و ابرجویشگرها- در پژوهش، معرفی و قابلیتهای آنها را برای شناخت و ترکیب واژگان پژوهش، بازیابی منابع پژوهشیِ باکیفیت و جستوجوی برخی جنبههای پیشینه نظری و تجربی، تشریح میکند. همچنین کاربرد راهنماهای وب را در پژوهشهای مدیریت بررسی میکند.
بخش دوّم جلد دو، پایگاههای اطّلاعاتی مقالات، پایاننامهها و کتابها را در حوزههای مختلف مدیریت معرفی میکند. این پایگاهها روزبهروز در حال گسترش هستند و برای دستیابی به پیشینه نظری، تجربی و روششناسانه پژوهش، بسیار مفیدند. در این جلد، پایگاههای اطّلاعاتی کتابها، مقالات و پایاننامهها بررسی میشود که عمدهترینِ آنها عبارتاند از:
EBSCOHost (Business Source Premier)
ISI Web of Knowledge ScienceDirect
Oxford Scholarship Emerald
JStore Google Scholar
Wiley online Library Sage Journals
Proquest SID
Noormags ScienceCenter
جلد سوم: کاربرد نرمافزارها در پژوهشهای مدیریت
هدف اصلی جلد سوّم این مجموعه، بررسی کاربرد سایر گامهای الگوی شبکهای، همچون تحلیل و بررسی نرمافزارهای کاربردی، تخصصی، مدیریتی، و علمی و پژوهشی، مرورگرهای وب و همچنین نرمافزارهای مدیریت مآخذ و سازماندهی دانش در پژوهشهای مدیریت است. رئوس کلی این جلد به صورت زیر است، اما ممکن است شتاب روبهرشد فناوری اینترنت و همچنین بازخوردهای حاصل از نظرات شما پژوهشگران عزیز، تغییراتی را در چارچوب آن ایجاد کند:
- بررسی مرورگرهای وب مانند مرورگرهای Mozilla Fire Fox و Google Chrome و افزونههای آنها جهت افزایش بهرهوری پژوهشگران در ذخیره کردن و بازیابی منابع پژوهشی مدیریت؛
- بررسی روشهای دانلودمنابع پژوهشی: با توجه به اینکه یکی از نیازهای اصلی پژوهشگران جهت تسریع در گردآوری و ذخیره منابعِ مرتبط با پژوهش، بهرهبرداری از روشهای بازیابی منابع است، برخی از روشهای آن در این جلد، بررسی و نرمافزارهای مرتبط معرفی میشوند؛
- مدیریت منابع و مآخذ و سازماندهی دانش پژوهشی (فیشها): یک فعّالیّت پژوهشی مطلوب، تنها به مهارت در جستوجوی اطّلاعات و اشتراک آنها در فضای وب احتیاج ندارد، بلکه نیازمند کاربرد نرمافزارهای فیشبرداریو مدیریت مآخذ نیز هست. این ابزارها به سازماندهی بهتر دانش و تسهیل نگارش مقاله، پایاننامه، کتاب و اشتراک آنها در فضای وب کمک میکند تا پژوهشگر، بیشتر وقت خود را صرف تحلیل و تفکّر کند. در این فصل نرمافزارهای EndNote و Citavi Pro تحلیل و بررسی میشوند.
- معرفی نرمافزارهای آموزشی و پژوهشی مرتبط: این نرمافزارها در حوزههای مختلف مدیریت روزبهروز در حال افزایشاند؛
- معرفی اجمالی نرمافزارهای تخصصی مدیریت: مانند نرمافزارهای مدیریت دانش، مدیریت راهبردی و طرحریزی راهبردی؛
- بررسی نرمافزارهای مدیریت رایانامه مانندMicrosoft Outlook 2010 و نرمافزارهای کمکی پژوهش در مدیریت، جهت زمانبندی و دسترسی دقیق و سریعتر به منابع و فیشهای تهیهشده؛
- معرفی نرمافزارهای پژوهش کمّی، کیفی و ترکیبی همچون Nvivo؛
- روشهای اشتراک دانش پژوهشگران در فضای وب و راهنمای نشر منابع پژوهشی مدیریت.
تألیف جلد اوّل از این مجموعه سهجلدی، از الطاف بیپایان خداوند متعال است که در سایه توجهات ائمه معصومین علیهمالسلام به پایان رسید. در نگارش این کتاب، عزیزانی ما را یاری دادند که به حق، ذکر نام و خدمات فرد فرد آنها از صفحات این کتاب بسیار فراتر خواهد بود. در واقع، آنها همگی مؤلف این کتاب هستند، هر چند نامشان بر جلد یا در متن آن دیده نمیشود. در هر صورت، جای دارد که در وهله اوّل از زحمات پدر و مادر زحمتکش و خانواده بزرگوارمان که داشتهها و وقت خویش را از ما دریغ نکردند تشکر و قدردانی کنیم؛ از ریاست محترم دانشگاه امام صادق علیهالسلام حضرت آیتالله مهدوی کنی که پدری مهربان برای ما هستند؛ در ادامه، از استادان بزرگوار دانشگاه امام صادق علیهالسلام به ویژه جناب آقای دکتر باقری که به حق، در دورههای مختلف، مشاوری خستگیناپذیر برایمان بودند و از جناب آقای دکتر صادقی شاهدانی که شرایطی را برای برگزاری دورههای «آموزش کاربرد اینترنت و رایانه در پژوهش» در دانشکده علوم اقتصادی فراهم کردند، از مجموعه دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیهالسلام به خصوص ریاست آن، جناب آقای دکتر علی رضائیان و از جناب آقایان دکتر پاکتچی و عباس رجبی که دورههای اینترنت را برگزار کردند و ما از آنها بهرههای وافر بردیم، و از مسئولان بخش اطلاعرسانی دانشگاه امام صادق علیهالسلام به خصوص آقایان شاهرخبیگی و غیاثی، مدیران و دستاندرکاران محترم بخش اطلاعرسانی که زمینههای آموختن اینترنت را در دانشگاه برایمان فراهم کردند، از آقای مرتضی سلطانی، رسول خوانساری و مهدی الهی که مشوقمان بودند، و از همه همکاران صمیمی که هر زمان نکتهای را درباره اینترنت میآموختند از ما دریغ نمیکردند و همچنین از آقای مصطفی مؤمنی که تلاش زیادی را در به ثمر رسیدن کتاب انجام دادند، صمیمانه، تشکر و قدردانی میکنیم.
همچنین، از همه دانشجویان دانشگاه امام صادق علیهالسلام، به ویژه ورودیهای 80 تا 85، و دوستان عزیزی که با راهنماییهای خویش ما را در تألیف این کتاب یاری کردند سپاسگزاری میکنیم. در این مقام، لازم است از معاونت پژوهشی دانشگاه امام صادق علیهالسلام هم که در انتشار مجموعههای روشهای پژوهش کیفی در مدیریت، مجدّانه تلاش کردند و در انتشار این اثر نیز ما را یاری دادند، صمیمانه تشکر کنیم. در هر صورت، از زحمات دکتر اصغر افتخاری -معاون محترم پژوهشی-، دکتر رضا باقریان، آقای روشنی، آقای عبداللهی، آقای حمیدیا، آقای قاموس و سایر همکاران و داور محترم کتاب، آقای علیشیری -که انتقادهای سازنده و پیشنهادات گرهگشای وی، ما را در ارتقای این اثر یاری کرد- تشکر میکنیم؛ داور محترم که خود از استادان رایانه و اینترنت در مدیریت هستند پس از بررسی، درباره این کتاب چنین اظهار نظر کردند:
«این کتاب به صورت تخصّصی، کاربردهای اینترنت در مدیریّت را بررسی میکند و اطّلاعات موجود در آن، راهنمای بسیار خوبی برای استادان و دانشجویان این رشته است. همچنین، با توجه به بررسیهای اینجانب، این کتاب، مشابه داخلی و حتی خارجی ندارد و در نوع خود امری بدیع است.
از جهت غنای مطالب نیز مقایسهای که اینجانب بین این کتاب و دیگر کتابها از جمله کتابهای ناشران معتبری همچون Cengage یا Routledge انجام داده است نشان میدهد که این کتاب از عمق بسیار بیشتری نسبت به آنها برخوردار است.
ویژگی برجسته این کتاب که در متن آن نیز کاملاً مشهود است، بهرهبرداری فراوان مؤلفان از تجربیّات خود در مقام یک پژوهشگر ایرانی است که موجب شده است کتاب با رویکردی بومی نگارش شود».
و سرانجام، از شورای پژوهشی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیهالسلام که مسیری هموار را برای چاپ کتاب در دانشکده و دانشگاه فراهم کردهاند، سپاسگزاری میکنیم.
نگارندگان علاقهمندند نخست نکاتی را با خوانندگان محترم در میان گذارند. نکته اوّل بر ماهیت دولبهای اینترنت تمرکز دارد، و بر این مسئله تأکید میکند که نگارندگان، صرفاً با نگاه بهرهبرداریهای علمی-پژوهشی، به این کتاب و محتوای آن نظاره کرده و آن را تدوین کردهاند؛ لذا ممکن است با ورود به یک پایگاه، هم منابع پژوهشیِ رایگان و در دسترسِ عامه را بتوان دانلود کرد، و هم منابع پژوهشیای که ممکن است مشمول قوانین حق کپی برای کشورهای دیگر باشد؛ و یا در برخی پایگاهها، علاوه بر مطالب مفید علمی، محتوای ناسالم و خلاف شئون انسانی نیز وجود داشته باشد.؛ لذا طبیعی است که نگارندگان، هیچگونه مسئولیتی را در قبال بهرهبرداری نامناسب از برخی پایگاهها و یا روشهای مطرحشده بر عهده نخواهند گرفت.
نکته بعدی، ناظر به سیر آموزشی این کتاب است. در اینجا تأکید میشود که هر چند نگارش فصول این کتاب مبتنی بر سیری منطقی و عموماً متناسب با اجرای یک فرایند جامعِ علمی-پژوهشی است، با این حال، صحیحتر آن است از همین سیر لزاماً در آموزش روشها و نکات مطرحشده استفاده نشود؛ چه بسا آشنا کردن مخاطبی ناآشنا با چنین فضای گستردهای، ابهام و سردرگمی او را در پی داشته باشد؛ لذا به اساتید محترمی که قصد تدریس این کتاب را دارند، توصیه میشود که متناسب با اهداف آموزشی و نیازهای مخاطب خود، از محتوای این کتاب برچینند و سیر مناسبی را برای کار خود در نظر بگیرند. علاوه بر آن، تأکید میشود که محتوای این کتاب، بیش از آنکه سیری خطی داشته باشد، ماهیتی پیوسته، درهمتنیده و رفت و برگشتی دارد.
در نهایت، از همه پژوهشگران و صاحبنظران محترم، در کلیه حوزههای مدیریت و نیز حوزههای اطلاعرسانی و فناوری اطّلاعات و علوم کتابداری تقاضا میشود که در محورهای زیر، ما را در اصلاح و توسعه این کتاب یاری کنند:
- اشکالها، خطاها و ابهامهای موجود در متن؛
- مثالهای مختلف در حوزههای تخصصی مدیریت، ذیل هر بحث یا روش؛
- اطلاعرسانی پیرامون تغییر نشانی[3]های موجود در کتاب، به دلیل تغییر و تحول سریع وب؛
- موضوعها، محورها، و پایگاههای جدید برای معرفی؛
و به طور کلی، هر نکتهای که بتواند ما را در اصلاح، توسعه، غنیسازی و بهروزرسانی محتوای این کتاب یاری کند.
خواهشمند است پیشنهادها، انتقادها، نکتهها و نظرات ارزشمند خود را از طریق پایگاه http://www.vdars.ir یا از طریق رایانامه baniasad@isu.ac.ir با نویسندگان این کتاب در میان بگذارید. نکات دوستان بزرگواری که زمینه اصلاح و غنیتر کردن محتوای این کتاب را فراهم آورند با ذکر نام ایشان در ویرایشهای بعدی منعکس خواهد شد.
و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین
رضا بنیاسد، مهدی ثنائی
پاییز سال جهاد اقتصادی
تهران – دانشگاه امام صادق علیهالسلام
[1]. Audio books
[2] . معادل فارسی کاتالوگ، مصوّب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
[3] . معادل فارسی آدرس، مصوّب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
دیدگاهتان را بنویسید