کتاب: مدیریت راهبردی با تأکید بر جهاد اقتصادی
این کتاب به عنوان منبع درسی مدیریت استراتژیک برای کلاسهای برنامهریزی استراتژیک، تدوین استراتژی و استراتژی در بخش دولتی و عمومی در مقطع کارشناسی ارشد (و در برخی موارد برای دوره کارشناسی ( مشروط به گذراندن پیشنیازها و آشنایی با مفاهیم استراتژی) ) قابل استفاده است
بخش مدیریت راهبردیِ کتاب مدیریت راهبردی با تأکید بر جهاد اقتصادی حاصل فیش برداری و مطالعه 8 سال اینجانب در این زمینه است. با تشویق استادان محترم به خصوص جناب آقای دکتر باقری و دیگر عزیزان، تألیف این کتاب را به صورت جدی از مهرماه نود شروع کردم که در بهمن ماه به اتمام رسید و دانشگاه امام صادق علیه السلام
پس از داوری و سایر موارد آن را در یک حرکت جهادی در اسفندماه 1390 چاپ کرد 1500 نسخه از این کتاب بصورت جلد شومیز و در قطع رقعی در همان اسفندماه به فروش رفت و دانشگاه 1500 نسخه دیگر را در اسفندماه با جلد گالینگور چاپ کرد.
با لطف خداوند متعال کتاب مذکور به عنوان کتاب شایسته تقدیر جمهوری اسلامی ایران برای اسفندماه 1390 از سوی خانه کتاب شناخته شد که مراسم آن در سی ام خردادماه در کردستان (سنندج) برگزار شد.
چارچوب تحلیلی فرایند استراتژی در این کتاب به صورت نمودار زیر است:
راهنمای مطالعه
بخش اول
فصل اول: کلیات
در بخش اول و در قالب فصل اوّل کتاب مفاهیم و الگوهای مدیریّت راهبردی مورد بررسی قرار میگیرد. ابتدا، سیر تکامل نظریّههای مدیریّت راهبردی و رویکردهای آن اجمالاً بررسی میشوند، زیرا در فصول بعدی سنگ بنای تحلیل هستند که برخی از آنها نیز به صورت گذرا برای بهرهبرداری در فرایند توسعه و اجرای راهبرد اشاره خواهد شد. انتقادات بیان شده ذیل هر رویکرد و نظریّه، کمک خواهد کرد تا نظریّههای بعدی بهتر درک و بررسی شوند. و برای رفع این ضعف به نظریّههای بعدی به عنوان نظریّههای مکمّل نظاره شود. و تحلیلی از مکاتب راهبرد ارائه شود تا در کشور ما به سایر مکاتب هم در تحلیل راهبردها توجّه شود و صرفاً مکاتب برنامهریزی، طراحی و موقعیّتیابی یا به عبارت جامعتر مکتب تجویزی یگانه منجی دستیابی به اهداف سازمانی نباشند. مفهوم راهبرد و مدیریّت راهبردی از زاویههای مختلف بررسی میشود تا نوعی روشنگری درباره مفهوم جامع راهبرد حاصل شود. و بهرهبرداری از آن نیز در سطح ملّی و سطح سازمانی با بصیرتی جامع صورت گیرد. عمده نگاهی که اندیشهمندان راهبردی در این زمینه داشتهاند تلفیق این تعاریف و ارتباط آن با راهبردهای نوظهور و تعمّدی است. چارچوب مفهومی مدیریّت راهبردی الگوی نظاممند تحلیل راهبردهای جهاد اقتصادی را نشان میدهد. تا قبل از ورود به بحث نقشه آن در ذهن خواننده شکل بگیرد و جای هر یک از فصلها، بخشها و زیر فصلها را در آن ببینید.
بخش دوّم: «تحلیل محیط راهبردی ملّی و بینالمللی جهاد اقتصادی»
در این بخش چهار فصل از الگوی تدوین و اجرای راهبردها در عرصه جهاد اقتصادی مطرح شده است. تحلیل محیط راهبردی از مهمترین بخشهای الگوی راهبردی هم در مکاتب توصیفی و هم در مکاتب تجویزی است. در فصل دوّم، به الگوی تلاطم محیطی و محیط کلان پرداخته شده است و فصل با پیشبینیها و سناریوپردازی ادامه خواهد یافت. در فصل سوّم، محیط صنعت و بخش تحلیل و بررسی شده است و به دنبال پاسخ به این سؤال مشخص خواهد بود که ورود به چه صنعتی کشور را به تحقّق آرمانهای جهاد اقتصادی و همچنین دهه پیشرفت و عدالت نزدیک میکند؟ صنعت بیشتر ناظر به بخشهای انتفاعی بخش خصوصی و دولتی در عرضه کالا و خدمات و بخش ناظر به حوزههای غیر انتفاعی و دولتی است. تحلیل صنعت و بخش با چارچوبهای تحلیل مزیّت رقابتی، مزیّت همکاری، مزیّت همکاری مبتنی بر اعتماد و مزیّت همرقابتی میسّر است. فصل چهارم؛ رقیبان، بازار، همکاران و مشتریان و شهروندان را تحلیل میکند. در فصل پنجم این بخش رهآوردهای تحلیل محیط بررسی شده که به مسائل راهبردی، فرصتها و تهدیدات و عوامل حیاتی موفقیّت و شاخصهای عمده تحلیل محیط در حوزههای جهاد اقتصادی اشاره میکند.
صفحه اختصاصی فصل دوم:تحلیل محیط ملی و بینالمللی
صفحه اختصاصی فصل سوم: محیط صنعت و بخشها
صفحه اختصاصی فصل چهارم: تحلیل رقیبان، مشتریان و بازار
صفحه اختصاصی فصل پنجم: رهآوردها و راهبردهای تحلیل محیط
بخش سوّم: تحلیل منابع، قابلیّتها و شایستگیهای ملّی و سازمانی
بخش سوم، چهار فصل به هم پیوسته زیر را تحلیل میکند: در فصل ششم، پس از توضیح مفهوم منابع، قابلیّتها و شایستگیهای محوری در عرصه ملّی و سازمانی ارتباط آنها با راهبرد و مزیّت رقابتی بررسی میشود. عناصر عمده منابع، تحلیل چارچوب VRIO، سلسله مراتب منابع و تحلیل مؤلفههای آن برای کسب مزیّت رقابتی پایدار در سطح ملّی و بینالمللی است. در فصل هفتم، با توجّه به اینکه جهاد اقتصادی مقولهای متفاوت از تلاش اقتصادی است، لذا علاوه بر کشف و بهرهبرداری از منابع موجود، به منابع و قابلیّتهای جدید نیز نیاز است که به طور کلی این فصل توسعه قابلیّتها، منابع، مدیریّت دانش و سرمایه معنوی را تحلیل میکند. فصل هشتم با تأکید بر یافتههای نظریّه مبتنی بر بازار، منابع سازمانی و ملّی، زنجیره ارزش سازمانی، زنجیره ارزش صنعت و زنجیره ارزش ملّی (با توجّه به آمایش سرزمین) شالوده اصلی آن را شکل خواهد داد. سرانجام مانند بخش تحلیل محیط راهبردی، رهآوردهای حاصل از تحلیل منابع، قابلیّتها و شایستگیها در فصل نهم همچون شناخت قوّتها و ضعف و اولویّتبندی آنها، مسائل استراتژیک جهاد اقتصادی حاصل از تحلیل سازمانی و ملّی، عوامل حیاتی موفقیّت حاصل از آنها و راهبردهای عمده تلاشهای سه فصل گذشته را عرضه خواهند کرد.
صفحه اختصاصی فصل ششم: تحلیل منابع، قابلیّتها و شایستگیها
صفحه اختصاصی فصل هفتم: توسعه منابع، قابلیّتها و شایستگیها
صفحه اختصاصی فصل هشتم: زنجیره ارزش سازمان، صنعت و ملّی
صفحه اختصاصی فصل نهم: رهآوردهای تحلیل منابع، قابلیّتها و شایستگیها
صفحه اختصاصی فصل دهم: مسائل و تصمیمهای راهبردی
بخش چهارم:چشمانداز راهبردی و بیانیه مأموریّت
بخش چهارم و در قالب فصل یازدهم چشمانداز راهبردی که لازم است برای تحقّق دهه پیشرفت و عدالت و چشمانداز بیست ساله ترسیم و از طریق بیانیه مأموریّت و اهداف بدان عمل شود مبنای تحلیل خواهد بود که علاوه بر چشمانداز به مأموریّت و اهداف اشاره و خواهد شد.
صفحه اختصاصی
فصل یازدهم: چشمانداز راهبردی و مأموریّت
بخش پنجم: توسعه و اجرای راهبردهای ملّی و بینالمللی
بخش پنجم به بررسی مفهوم توسعه و اجرای راهبردهای ملّی و بینالمللی جهاد اقتصادی میپردازد. در فصل دوازدهم فراسیاستها، سیاستهای عمومی و راهبردهای جهاد ملّی پویا تحلیل میشوند.
صفحه اختصاصی فصل دوازدهم: سطوح سیاستها و راهبردهای جهاد اقتصادی
ضمیمهها
ضمیمه اوّل: سیر مطالعاتی و مأخذشناسی مدیریّت راهبردی
ضمیمه دوّم: مورد مطالعه: سیاستها و راهبردهای نظام بانکداری ایران برای تحقّق اهداف جهاد اقتصادی
ضمیمه سوّم: موضوعهایی برای پژوهشهای بیشتر
فهرست منابع و مآخذ
نمایه
چارچوب هر یک از فصلهای کتاب:
متناسب با اهدافی که در سند راهبردی کتاب به آن اشاره شده است، هر فصل شامل رهآوردهای فصل، سؤالهای کلیدی، متن اصلی پژوهش (دانش راهبردی و موضوعات جهاد اقتصادی)، خلاصه و واژگان کلیدی است. در این کتاب کوشش میشود تا حد امکان واژگان و اصطلاحات فارسی برای دانش نوشتهها به کار برده شوند و زبان نوشتههای متن با زبان توصیفی ـ ارتباطی متعارف متفاوت جلوه داده نشود. بدین منظور در انتهای هر فصل واژگان کلیدی معادل نیز برای پژوهشهای بیشتر در منابع مختلف مدیریّت راهبردی و از جمله در وب، بیان شده است.
دیدگاهتان را بنویسید