فصل دهم: مسائل و تصمیمهای راهبردی
باسمه تعالی عظم شأنه
فصل دهم: مسائل و تصمیمهای راهبردی
رهآوردها و اهداف یادگیری
1- مسائل جهاد اقتصادی را شناسایی و اولویّتبندی کنید.
2- مسائل جهاد اقتصادی درونی را که حاصل منابع، قابلیّتها و شایستگیهای ملّی است شناسایی کنید.
3- مسائل جهاد اقتصادی ملّی را که حاصل فرصتها و چالشهای جهاد اقتصادی-مالی، سیاسی-قانونی، فناوری-اطّلاعاتی و فرهنگی-اجتماعی کشور است شناسایی کنید.
4- مسائل جهاد اقتصادی بینالمللی و جهانی را که حاصل فرصتها و چالشهای جهاد اقتصادی-مالی، سیاسی-قانونی، فناوری-اطّلاعاتی و فرهنگی-اجتماعی در سطح بینالمللی است شناسایی کنید.
5- اقدامات ممکن را برای مسائل جهاد اقتصادی تبیین کنید.
6- مسائل توصیفی و نوظهور جهاد اقتصادی را شرح دهید.
7- فرایند شناخت و تحلیل مسائل جهاد اقتصادی را هم با رویکرد نوظهور و هم تجویزی ترسیم کنید.
8. ویژگیهای تصمیمهای راهبردی را توصیف کنید و متناسب با مسائل راهبردی آنها را شرح دهید.
مقدمه
1. مسائل نوظهور و توصیفی جهاد اقتصادی
2. فرایند نوظهور و تجویزی تحلیل مسائل جهاد اقتصادی
1-2. شناخت مسائل جهاد اقتصادی
1-1-2. مسائل حاصل از منابع، قابلیّتها و شایستگیها
2-1-2. مسائل حاصل از تحلیل محیط راهبردی
3-1-2. مسائل حاصل از ترکیب عوامل درونی و بیرونی
4-1-2. مسائل آنی کوتاهمدّت، میانمدّت و بلندمدّت و دائمی
2-2. تحلیل مسائل جهاد اقتصادی
3-2. اولویّتبندی مسائل جهاد اقتصادی
4-2. تدوین پاسخهای مسائل جهاد اقتصادی
5-2. اجرای پاسخهای مسائل
6-2. ارزیابی، نظارت و کنترل نتایج حاصل شده
3. تصمیمهای راهبردی مسائل جهاد اقتصادی
خلاصه اجرایی
در این فصل دو بخش اصلی مسائل راهبردی جهاد اقتصادی و ویژگیهای تصمیمهای راهبردی بررسی شد. مسائل راهبردی هم شامل مسائل نوظهور و هم مسائل توصیفی و موجودند که برخی از رهنمودهای راهبردی در مورد آنها عبارتند از:
- مسائل راهبردی ممکن است کوتاهمدّت، میانمدّت و بلندمدّت باشند.
- حل مسائل راهبردی پدیدار شونده و نوظهور از اهمّیّت بالایی برخوردار است که الگوی همزمانی بررسی مسائل قابل تحلیل و پاسخگویی هستند.
- فرایند حل مسائل راهبردی شامل شناخت مسئله، تحلیل مسئله، اولویّتبندی، تدوین پاسخ و اجرای نظارت پاسخها به اینگونه مسائل است. در الگوی نوظهور مسائل همهی موارد فوق به صورت همزمان انجام میشوند اما در الگوی تجویزی مؤلفههای فوق به صورت گام به گام، عقلایی و زنجیرهای تحلیل میشوند.
- مسائل هم از محیط درونی و هم از محیط بیرونی نشأت میگیرند مسائلی هم از ترکیب مسائل در محیط حاصل میشود که پیچیدگی و توجّه به آنها در جایگاه بالاتری قرار دارد.
در بخش دوّم این فصل 8 ویژگی برای تصمیمهای راهبردی مرتبط با مسائل بررسی شد:
- در تصمیمهای راهبردی برای حل مسائل جهاد اقتصادی همه سطوح نظام حکمرانی ملّی لازم است اقدام کنند و مسائل جهاد اقتصادی چند وجهیاند لذا همکاری همه سطوح را میطلبد.
- در تصمیمهای راهبردی با اتّکا به منابع، قابلیّتها و شایستگیهای ملّی پاسخگویی سریعتری به مسائل حاصل میشود که هم باید از منابع مشهود و نامشهود موجود بهرهبرداری کرد و هم به توسعه منابع پرداخت.
- مسائل راهبردی بر رفاه بلندمدّت ملّی اثر میگذارد و هم ماهیّت حیاتی و هم ماهیّت بلند مدّت دارند.
- مسائل راهبردی جهاد اقتصادی مبتنی بر آیندهاند و هم نیازهای راهبردی برنامهای همچون برنامههای توسعه هستند و هم نیازمند پیشبینی رویدادهای ناخواسته که در برنامهها وجود ندارند.
- مسائل راهبردی دارای پیامدهای چندگانه کوتاهمدّت، میانمدّت و بلندمدّت هستند.
- در تصمیمات راهبردی توجّه به محیط همواره ضروری است و نباید به صورت مقطعی باشد.
- تصمیمات راهبردی برای حل مسائل راهبردی باید در چارچوب شبکههای راهبردی و همسویی آنها صورت پذیرد نه فعّالیّتهای جزیره جزیره
- تصمیمات راهبردی تمامی سطوح توسعه و اجرای راهبرد همچون سطح فردی، عملیّاتی، کسبوکار، سازمانی، شبکه راهبردها، راهبردهای سیاستی و راهبردهای بینالمللی همچون راهبردهای بینالمللی کسبوکار، راهبردهای جهانی، راهبردهای چندملیّتی و راهبردهای فراملیّتی را در بر میگیرند.
واژگان کلیدی پژوهش
واژگان و مفاهیم مسائل جهاد اقتصادی |
معادل فارسی |
deliberate strategies of economic Jihad |
راهبردهای تعمّدی جهاد اقتصادی |
emergent strategies of economic Jihad |
راهبردهای نوظهور جهاد اقتصادی |
events |
رویداد |
noneconomic objectives of economic jihad |
اهداف کلان غیر اقتصادیِ جهاد اقتصادی |
participative approach |
رویکرد مشارکتی |
public development |
پیشرفت عام |
Strategic Issues of Economic Jihad |
مسائل راهبردی جهاد اقتصادی |
trends |
روندها |
سؤالات و تمرینهای کاربردی
1. برای سازمان یا نهاد محل خدمت شما چه نوع از مسائل راهبردی جهاد اقتصادی متصور است؟ راه حلهای آنها در کوتاهمدّت، میانمدّت و بلندمدّت چیستند؟
2. برخی از مسائل نوظهور در سطح سیاستهای عمومی کشور را که در یک سال اخیر اتفاق افتاده است نام برده و راهکار حل آنها را بررسی کنید.
3. ویژگیهای تصمیمهای راهبردی را در سازمان مورد مطالعه خود بررسی و تحلیل کنید. به چند مورد از این تصمیمات سازمان مورد نظر پایبند است.
4. متناسب با مباحث فصل اوّل مسائل راهبردی مرتبط با جهاد اقتصادی را در سطح سازمانی، صنعت یا نظام حکمرانی ملّی شناسایی کرده و سپس ویژگی تصمیمهای راهبردی متناسب با هر یک را بیان کنید.
الف. آیا لزوماً شناخت مسائل اقتصادی نیازمند فرایند گامبهگام و عقلایی است؟ یا اینکه با رویکردهای نوظهور هم میتوان به شناخت مسائل راهبردی جهاد اقتصادی پرداخت؟
ب. آیا مسائل اقتصادی ایران بیشتر ایستا هستند یا این مسائل در طول زمان منعطف و متغیّرند؟
ج. به نظر شما مسائل جهاد اقتصادی و مسائل اقتصادی چه تفاوتهایی با هم دارند؟ یا اصولاً متفاوت نیستند.
د. آیا تحقّق اهداف کلان جهاد اقتصادی صرفاً نیازمند شناخت مسائل خارجی و بینالمللی است یا اینکه به توانمندیها و منابع ملّی و درونی بر میگردد؟
5. آیا سازمانها و نظام حکمرانی برای حل مسائل راهبردی نظام، ویژگیهای تصمیمهای راهبردی را رعایت میکنند؟
دیدگاهتان را بنویسید