فصل ششم: تحلیل منابع، قابلیّتها و شایستگیها
باسمه تعالی عظم شأنه
بخش سوّم: تحلیل منابع، قابلیّتها و شایستگیهای ملّی و سازمانی
چارچوب تحلیل این بخش
فصل ششم:
چارچوب تحلیلی این فصل در مدل به صورت تیره نمایش داده شده است
رهآوردها و اهداف یادگیری
1. توصیف منابع، قابلیّتها و شایستگیها برای تحقق اهداف کلان جهاد اقتصادی؛
2. شناخت توسعه و اجرای راهبرد با تمرکز بر منابع، قابلیّتها و شایستگیها و مقایسه آن با تمرکز راهبرد بر محیط راهبردی؛
3. تحلیل منابع مشهود و نامشهود ملّی و شناخت مصادیق آن در هر یک از بنگاهها و صنایع؛
4. توصیف مفهوم قابلیّتها و شناخت رابطه آنها با منابع مشهود و نامشهود؛
5. تحلیل رابطه بین قابلیّتها و منابع با کسب مزیت رقابتی ملّی و سازمانی؛
6. تحلیل شایستگیهای محوری ملّی و شایستگیهای محوری عمومی در جهاد اقتصادی پویا؛
7. شناسایی عناصر هفتگانه منابع و قابلیّتها و بررسی وجود آنها در منابع مشهود و نامشهود سازمانی و ملّی؛
8. شناسایی و کشف نقش کارایی، کیفیت، نوآوری و پاسخگویی مشتری در ایجاد و محافظت از مزیت رقابتی ملی به منظور دستیابی به جهاد اقتصادی ممتاز؛
9. شناخت سلسله مراتب تحلیل منابع در وضعیت پویا و ایستا
10. ترسیم چارچوب VRIO برای آزمون قابلیّتها و منابع، به منظور کسب مزیّت رقابتی پایدار؛
11. تحلیل گامهای چارچوب عملیّاتی منابع و قابلیّتها در نظام حکمرانی ملّی
مقدمه
1. پایهگذاری راهبرد بر اساس منابع و قابلیّتها
2. تحلیل منابع
1-2. منابع مشهود
2-2. منابع نامشهود
3. قابلیّتها
4. شایستگیهای محوری
5. منابع، قابلیّتها و شایستگیها
6. نقش راهبرد
7. شایستگیهای محوری عمومی
8. عناصر هفتگانه منابع و قابلیّتها
1-8. منابع موجود و اکتسابی
2-8. قابلیّت نوآورانه
3-8. قابلیّت رقابتی
4-8. قابلیّت جایگزینی
5-8. قابلیّت تناسب
6-8. قابلیّت دوام
7-8. قابلیّت تقلید
1-7-8. زمان
2-7-8. تقلید از منابع
3-7-8. تقلید از قابلیّتها
4-7-8. بی همتایی منابع
5-7-8. ابهام عِلّی
6-7-8. بازدارندگی سرمایهگذاری
9. سلسله مراتب تحلیل منابع
10. چارچوب VRIO: مکانیزمی برای آزمون قابلیّتها و منابع
1-10. ارزشمندی منابع و قابلیّتها
2-10. منابع و قابلیّتهای کمیاب
3-10. منابع و قابلیّتها به سختی قابل تقلیدند
4-10. قابلیّت سازماندهی و غیرقابل جایگزین بودن منابع و قابلیّتها
11. چارچوب عملیّاتی منابع و قابلیّتها
1-11. گام اوّل: شناسایی منابع و قابلیّتهای کلیدی
2-11. گام دوّم: ارزیابی منابع و قابلیّتها
3-11. گام سوم: توسعه رهنمودهای ضمنیِ راهبردی
12. خلاصه اجرایی
در مقدّمه بخش منابع، قابلیّتها و شایستگیها با بررسی جدیدترین الگوها و فنون مرتبط، چارچوب تحلیلی از یک سو، به تحلیل و توسعه منابع، قابلیّتها و شایستگیها در سطح سازمانی، صنایع و ملّی متمرکز است و از سوی دیگر، به چارچوبهای تحلیلی برای استفاده بهرهور از منابع میپردازد.
در این فصل، تمرکز عمده بر تحلیل و شناخت منابع، قابلیّتها و شایستگیهایی است که در وضعیّت فعلی در سطح ملی، سازمانی و صنعتی در کشور وجود دارد. بنابراین برای دستیابی به این مهم در بخش اوّل، دلایل و ضرورت پایهگذاری راهبرد بر اساس منابع، قابلیّتها و شایستگیها بررسی شد که رهنمودهای کاربردی و اجرایی آن در تحقق اهداف جهاد اقتصادی عبارتند از:
- با تمرکز بر منابع، قابلیّتها و شایستگیهای ملّی، حصول آرمانهای جهاد اقتصادی ملموستر است: ایجاد فرهنگ کار و تلاش برای خدا، قناعت اقتصادی و مصرف صحیح منابع ملّی و انرژی، و احساس توانایی در ملّت به عنوان بزرگترین سرمایه ملّی، استمداد از توانائىهاى ملّی و چشمهى جوشان و تمام نشدنى ارادهانسانى و استعدادی[1] از اینگونه منابع حیاتی هستند.
- پایهگذاری راهبردها بر اساس منابع، قابلیّتها و شایستگیها، الگوهای منحصر به فرد اسلامی و بومی را برای تحقق اهداف جهاد اقتصادی، به ارمغان خواهد آورد. مصرفگرایی و تقلیدپذیری از الگوهای غربی،که عمدتاً با تمرکز بر محیط راهبردی حاصل میشوند، کمتر خواهد شد؛
- به اذعان متخصّصان دانشگاهی و کارگزاران دولتی، مسئله ما کمبود منابع نیست، بلکه، نحوه بهرهبرداری صحیح از منابع است، که نیازمند مدیریّت کارا و اثربخش منابع ملّی است؛
- در تحقّق اهداف جهاد اقتصادی، ضرورت بهرهبرداری از منابع تبیین شده است، امّا ضرورت ترکیب این منابع با یکدیگر و توسعه آنها به صورت قابلیّتهای ملّی کمتر مورد اندیشه قرار گرفته است. اگر تلاش اقتصادی، بر محور بهرهبرداری از منابع متمرکز است، جهاد اقتصادی بر محور ترکیب، آرایش دوباره، توسعه و تقویت منابع تأکید میکند. به عنوان مثال، اگر دانش دانشگاهی با تجربههای صنعتی پیوند بخورد قابلیّت ملّی را برای تحقّق اهداف کلان ایجاد خواهد کرد؛
- آنچه که در دهه پیشرفت و عدالت مدّنظر است، با منابع، قابلیّتها و شایستگیهای ملّی دستیافتنی است، زیرا بنیادهای پیشرفت و عدالت، باید بر اساس برهانهای عقلی و نقلی اسلام، پایهگذاری شوند. که آنهم مختصّ ماست و در الگوهای غربی دیده نمیشود؛
- جهاد اقتصادیی که برای خدا باشد جهاد فی سبیل الله است[2]. نیت الهی در جهاد اقتصادی، و تمرکز بر جهاد اقتصادی حلال، قابلیّت درونی جامعه و افراد است، نه اینکه از تحلیل محیط راهبردی حاصل شود!
در بخش دوّم این فصل، تحلیل منابع مشهود و نامشهود در سطح ملّی وسازمانی بررسی شدند. هر دارایی لزوماً منبع راهبردی نیست، بلکه آن دسته از منابعی را میتوان تکیهگاه توسعه راهبردها دانست که اوّل، بهرهور بوده و دوّم، خلق ارزش ملّی را به همراه داشته باشند. رهنمودهای ضمنی و آشکار فراوانی برای تحلیل منابع، در عرصههای مختلف جهادی، وجود دارد. شناخت یک منبع، منجر به استفاده بهینه از آن نیز خواهد شد:
- در سطح ملّی، منابع، قابلیّتها و شایستگیهای پنهانی وجود دارد که، بهرهبرداری بهینه از آنها در عرصه جهادی، مستلزم کشف آنهاست. آمایش سرزمین، برای کشف استعدادهای خفته و پنهان ملّی در عرصههای مختلف کشاورزی، صنعت و معدن و فرهنگی، حیاتی است؛
- منابع مشهود و فیزیکی برای تحقّق جهاد اقتصادی لازم هستند، اما تأکید مضاعف بر منابع نامشهود، منجر به مزیّت منحصر به فرد ملّی خواهد شد. تجربه پس از پیروزی انقلاب، مملو از ظهور و بروز منابع نامشهود ملّی در حوادث مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی است: بروز استعدادهای انسانی در کشف و توسعه فناوریهای ماهوارهای، فعّال شدن سلولهای خاکستری متخصّصان علوم پزشکی در پیشرفتهای مختلف، همچون تولید سلولهای بنیادی و داروهای جدید، اعتماد ملّی به نظام اسلامی در برهههای مختلف، بخصوص در فتنه سال 1388، همه منابع نامشهود ملّی هستند که، از سرمایههای فیزیکی و مالی، حتی ثروت عظیم نفت و گاز، بسیار ارزشمندترند. بنابراین، تفکّر راهبردی در تحقّق جهاد اقتصادی، یعنی یافتن منابع نامشهود ملّی بیشتر و مدیریّت بهینه و بهرهبرداری مطلوب از آنها؛
- منابع فیزیکی و مالی منابع پایانپذیرند، حال آنکه منابع نامشهود، منابع زایشی و انبوهشی هستند. تمرکز بر منابع زایشی، برای بهرهبردای از منابع مشهود هم، سودمند هستند.
بخش سوّم فصل، بر قابلیّتها متمرکز است. معمولاً زمانی که در توسعه و تحلیل راهبردها، شناخت قابلیّتها در وضع موجود، اهمّیّت مییابد از آنها به عنوان قابلیّتهای عملیاتی یا معمولی یاد میشود. رهنمودهای اجرایی قابلیّتها در عرصه جهاد اقتصادی عبارتند از:
- جهاد اقتصادی وابسته به توسعه مهارتهای ملّی، برای استفاده مولّد و بهرهور از منابع است. مولد بدین معناست که یک منبع و قابلیّت، ورودی برای منبع و قابلیّتدیگر باشد. تا زنجیرهای مولد از منابع و قابلیّتها شکل گیرد. به عنوان مثال، علم قابلیّتی برای تولید فناوری، فناوری قابلیّتی برای تولید محصول، و محصول منبعی برای تجاریسازی و سودآوری است؛
- توجه به قابلیّتها، ذهن مدیران کارآزموده را پرورش میدهد تا برای ترکیب منابع به صورت هدفمند، همواره در اندیشه باشند.
- جوهره عملکرد ممتاز در بهرهبرداری منابع برای کسب مزیّت رقابتی پایدار، قابلیّتها هستند. راهبرد بهینه جهاد اقتصادی، بدون بهرهبرداری از قابلیّتها ابتر است.
در بخش چهارم تا هفتم این فصل، شایستگیهای محوری، نقش راهبرد در توسعه مزیّتهای ملّی،شایستگیهای محوری عمومی تحلیل شد. رهنمودهای توسعه و اجرای راهبردهای جهاد اقتصادی بر مبنای این بخشها عبارت است از:
- کاربرد شایستگیها در اندیشههای راهبردی جهاد اقتصادی، با توجّه به دو مفهوم الف) جهاد اقتصادی، صرفاً تلاش اقتصادی نیست و ب) در جهاد اقتصادی، حضور و رویاروئى با دشمن، مفروض است[3]، اهمّیّت دوچندان خواهد داشت. شایستگی محوری نه تنها در درون خود قابلیّتها و منابع را پوشش میدهد بلکه، محور بررسی را بر متمایز بودن نسبت به رقیبان متمرکز میکنند.
- بدون جهاد اقتصادی به چشمانداز نخواهیم رسید[4]. تحقق اهداف این سند بالادستی، با پیروزی در میدان مسابقه با کشورهای آسیای جنوبغربی، ممکن است. تکیه بر شایستگیهای متمایز است که منابع و قابلیّتهایی متفاوت از رقیبان را به ارمغان خواهد آورد. به عبارت دیگر، کسب مزیّت رقابتی پایدار در منطقه آسیای جنوب غربی، با تمرکز بر شایستگیهای محوری و شایستگیهای محوری عمومی، حاصل میشود؛
- وجود قابلیّتهای بهرهور ملّی، هر چند مفیدند، اما زمانی بر ارزشمندی آنها افزوده میشود که، در مقایسه با قابلیّتهای رقیبان و دشمنان هم، توانمندتر باشند؛ ظرفیّت تولید 52 میلیون تن محصولات پتروشیمی در سال، قابلیّت بالایی است، اما در مقایسه با تولید بیش از 60 میلیون تنیِ عربستان سعودی، قابلیّتی است که از میدان مسابقه عقب است.
- آمایش سرزمین، زمینِ حاصلخیز بذرِ شایستگیهای ملّی است. شایستگی محوری ملّی، زمانی محقق میشود که شایستگیهای درونی سازمانها به هم پیوند بخورد و شایستگی محوری سازمانی را بوجود بیاورد. سپس، شایستگیهای محوری سازمانها، شایستگیهای محوری صنایع و بخشهای دولتی را شکل دهند و سرانجام، صنایع شکل دهنده شایستگی محوری ملّی باشند. در آن صورت است که بالندگی اقتصادی در منطقه و قدرت اوّل اقتصادی منطقه حاصل خواهد شد؛
- جهاد اقتصادی یعنی، پایداری در مزیّت ملّی از طریق: کارایی ممتاز، کیفیت ممتاز، نوآوری مستمر و پاسخگویی ممتاز به شهروندان و مشتریان. شرط اوّل شدن در منطقه هدف چشمانداز ممتازی است نه نمره متوسط؛
در بخش هشتم این فصل، عناصر هفتگانه منابع و قابلیّتها شناسایی شدند: منابع موجود و اکتسابی، قابلیّت نوآورانه، قابلیّت رقابتی، قابلیّت جایگزینی، قابلیّت تناسب، قابلیّت دوام و قابلیّت تقلیدپذیری. برای پیروزی در منطقه و در برابر دشمنان، وجود چندین عنصر در منابع ملّی ضروری است. رهنمودهای راهبردی این عناصر در پیشبرد اهداف جهادی حوزههای اقتصاد عبارت است از:
- تا جایی که ممکن است، از منابع فعلی کشور برای توسعه و گسترش فعّالیّتهای جهادی بهرهبرداری شود. جهاد اقتصادی در مسیر چشمانداز، دهه پیشرفت و عدالت و برنامههای توسعه است و نباید از آنها غفلت شود. برخی از سیاستهای کلی نظام محور و نقطه اتکای شروع فعّالیّتهای جهاد اقتصادی هستند؛
- برگ برنده کشور نوآوری است، نوآوری تکاملی، نوآوری مستمرّ، نوآوری اقتضایی و نوآوری اندیشه اگر در منابع و قابلیّتهای ملّی حکمفرما شد، در آن صورت، منابعی متمایز از رقیبان ایجاد خواهیم کرد؛
- زمانی که پای دشمن در میان است، منابع، باید منابع غیر قابل تقلید و جایگزین باشند، اما در روابط دوستانه با سایر کشورها، که نوعی انتقال منابع و همچنین راهبرد برنده-برنده مدّ نظر است لازم است که منابع به اشتراک گذاشته شوند؛
- همانطور که منابع ملّی نباید از طرف دشمنان تقلید و مورد بهرهبردای علیه منافع ملّی کشور قرار گیرند، در درون کشور هم لازم است که منابع بین سازمانها و وزارتخانهها به اشتراک گذاشته شوند. این عامل باعث پرهیز از دوبارهکاری در هر یک از واحدهای سازمانی میشود.
در بخش نهم از این فصل، سلسله مراتب منابع و پویایی آنها بررسی شد. با تحلیل سلسله مراتب منابع، راهبردشناسان و سیاستگذاران چهار نوع منابع موفقیّت، منابع محوری، منابع پایهای و منابع جنبی را شناسایی و پویایی آنها را متناسب با رویدادهای محیطی بررسی میکنند. رهنمودهای راهبردی تحلیل سلسله مراتب منابع عبارتند از:
- همه منابع به یک اندازه در تحقق اهداف جهاد اقتصادی از اهمّیّت برخوردار نیستند بلکه برخی از منابع در اولویت قرار دارند، برای تحقق جهاد اقتصادی به منابع محوری و موفقیت بیشتر مورد نیاز است. زیرا اوّل، نیاز به تغییر راهبردی در صنایع هستیم و دوم، اینگونه منابع میتوانند کسب مزیّت رقابتی پایدار کنند.
- برای تحقق اهداف جهاد اقتصادی نیاز به شبکهای از منابع، قابلیّتها و شایستگیها است تا بدان وسیله، بهتر بتوان توسعه و اجرای راهبردهای جهاد اقتصادی مدّ نظر قرار داد.
- در فرایند جامعهسازی، دولتسازی، ملتسازی و ایجاد نظامهای بین آنها مورد توجه است(58). طبیعی است که هر یک از لایههای چهارگانه فوق، نیازمند به منابع، قابلیّتها و شایستگیهایی است که باید از تحلیل توانمندیی ملّی حاصل شود.
- توجه به انواع چهارگانه منابع نباید صرفاً به صورت ایستا صورت گیرد بلکه باید به پویایی آنها در زمانهای گذشته و تغییرات آنها توجه شود. به عنوان مثال ممکن است در حال حاضر کشور از نظر منابع محوری در وضعیت مطلوبی به سر ببرد حال آنکه در آینده این منابع کاهش یابند.
در بخش دهم، چارچوب VRIO برای آزمون قابلیّتها و منابع، بررسی و تحلیل شد. منابع و قابلیّتهایی منجر به مزیّت رقابتی و کسب شایستگی متمایز میشوند که دارای معیارهای ارزشمندی، کمیابی، تقلیدناپذیری، غیرقابلجایگزینی باشند و مورد حمایت نظام حکمرانی ملّی واقع شوند. رهنمودهای راهبردی حاصل از این تحلیل عبارتند از:
- این چارچوب نوعی تصمیمگیری زنجیرهای و آبشاری را برای ارزیابی منابع، قابلیّتها و شایستگیها معرفی میکند. اگر منبعی ارزشمند نباشد، دیگر نیاز به تحلیل مراحل بعدی چارچوب برای شناخت رقابتی منابع نیست.
- هر چند این چارچوب نوعی ایستایی را در خود دارد، اما تحلیل آن منجر به شناخت وضعیت منابع فعلی برای کسب مزیّت رقابتی میشود.
- منابع ارزشمند باعث کاهش هزینههای ملّی و سازمانی شده و شناخت آنها باعث توانمندی راهبردی بنگاهها میشود.
- احکام و حدود الهی، یکی از ارزشمندترین و کمیابترین منابع برای تحقق آرمانهای جهاد اقتصادی هستند که در سایر کشورها این منابع وجود ندارند و منحصر به فرد هستند.
- در نردبان تقلیدپذیری، باید تلاش ملّی به سمت ایجاد و خلق منابع غیر قابل تقلید باشد. هر چه این منابع بیشتر ایجاد شوند کسب مزیّت رقابتی امکانپذیرتر است.
در بخش یازدهم این فصل، چارچوب عملیاتی منابع و قابلیّتها ارائه شد که درگام اوّل، منابع و قابلیّتهای کلیدی شناسایی میشوند و در گام دوّم، منابع و قابلیّتها مورد ارزیابی قرار میگیرند و در گام سوّم، رهنمودهای راهبردی منابع و قابلیّتها توسعه مییابد.
واژگان کلیدی
واژگان منابع و قابلیّتها |
معادل فارسی |
assets of a company |
داراییهای شرکت |
context of an organization |
بستر سازمان |
designing superior product |
طراحی محصول ممتاز |
durability of competitive advantage |
پایداری مزیّت رقابتی |
global competitors |
رقیبان جهانی |
intellectual property of the company |
سرمایه معنوی شرکت |
roots of competitive advantage |
ریشههای مزیّت رقابتی |
value chain |
زنجیره ارزش |
absorptive capacity |
ظرفیت جذب |
advertising |
تبلیغات |
after-sales service |
خدمات پس از فروش |
analysis of a company’s external environment |
تحلیل محیط خارجی شرکت |
attributes of the product |
ویژگیهای محصول |
barrier to change |
موانع تغییر |
barriers to company’s skills |
موانع مهارتهای شرکت |
barriers to imitation |
موانع تقلید |
benchmarking |
الگوبرداری |
brand names, the reputation of the company |
نام و نشان تجاری، شهرت شرکت |
brand positioning |
موقعیّت برند |
building blocks of competitive advantage |
پایههای مزیّت رقابتی |
bureaucratic organization |
سازمانهای دیوانسالار |
business models |
مدلهای کسبوکار |
capabilities |
قابلیّتها |
capability of competitors |
قابلیّترقیبان |
chain of activities |
زنجیره فعّالیّتها |
company infrastructure |
زیرساخت شرکت |
company rewards |
پاداشهای شرکت |
company’s capabilities |
قابلیّتهای شرکت |
company’s commitment |
تعهد شرکت |
company’s cultural norms and values |
ارزشها و هنجارهای فرهنگی شرکت |
company’s resources |
منابع شرکت |
competitive failure |
شکست رقابتی |
competitor possesses |
فرایندهای رقیبان |
complementary sources |
منابع مکمل |
conduct industry analysis |
تحلیل رفتار صنعت |
control systems |
سیستمهای کنترل |
coordinating resources |
منابع هماهنگی |
copyrights |
حقکپی |
correct strategy |
راهبرد صحیح |
creating value |
خلق ارزش |
creation of a good or service |
خلق خدمت یا کالا |
customer responsiveness |
پاسخگویی مشتری |
customer services |
خدمات مشتری |
customers value |
ارزش مشتری |
decision-making process |
فرایند تصمیمگیری |
design, creation, and delivery of the product |
طراحی، خلق و تحویل محصول |
development and operation of manufacturing processes |
توسعه و عملیات فرایندهای تولید |
differentiation |
تمایز |
distinctive competencies |
شایستگیهای متمایز |
dynamic industries |
صنایع پویا |
dynamic industry environment |
محیط پویای صنعت |
economies of scale |
صرفهجویی به مقیاس |
employee productivity |
بهرهوری کارکنان |
features and functions of a product |
ویژگیها و کارکردهای محصول |
firm-specific strengths |
قوتهای ویژه بنگاه |
functions of a company |
کارکردهای شرکت |
general level of dynamism in the industry environment |
سطح عمومی پویایی در محیط صنعت |
generic competencies |
شایستگیهای عمومی |
high-quality |
کیفیت بالا |
human resources |
منابع انسانی |
imitating key capabilities |
تقلید از قابلیّتهای کلیدی |
industry dynamism |
پویایی صنعت |
information systems |
نظامهای اطلاعاتی |
innovation |
نوآوری |
innovative products or processes |
فرایندها و محصولات نوآور |
intangible resources |
منابع نامشهود |
intensity of competition in an industry |
شدت رقابت در صنعت |
internal analysis |
تحلیل داخلی |
internal processes |
فرایندهای درونی |
just-in-time inventory systems |
سیستمهای انبار داری به موقع |
labor-intensive activities |
فعّالیّتهای کاربر |
lean production system |
نظام تولید ناب |
learning organizations |
سازمانهای یادگیرنده |
lower costs |
هزینههای کمتر |
lower profitability |
سودآوری کمتر |
lowering the cost structure |
کاهش ساختارهای هزینهای |
managing inventory |
مدیریّت موجودی |
manufacturing enterprises |
مؤسسات تولیدی |
manufacturing techniques |
فنون تولید |
marketing |
بازاریابی |
materials management |
مدیریّت مواد |
nature of competitive advantage |
ماهیت مزیّت رقابتی |
new-product development |
توسعه محصول جدید |
organization’s rules, routines, and procedures |
رویهها، روالها و قوانین سازمانی |
organizational objectives |
اهداف سازمانی |
organizational structur eand processes |
ساختار و فرایندهای سازمانی |
particular industry or market |
بازار یا صنعت خاص |
patents |
حق ثبت |
performance |
عملکرد |
physical entities |
موجودیتهای فیزیکی |
physical products |
محصولات فیزیکی |
pricing products |
قیمتگذاری محصولات |
primary activities |
فعّالیّتهای اوّلیه |
primary objective of strategy |
فعّالیّتهای ثانویه |
process innovation |
نوآوری فرایند |
product development |
توسعه محصول |
product innovation |
نوآوری محصول |
product life cycles |
چرخه عمر محصول |
product quality |
کیفیت محصول |
production |
تولید |
production processes |
فرایندهای تولید |
rare |
کمیاب |
research and development |
تحقیق و توسعه |
resources |
منابع |
rival’s innovation |
نوآوری رقیبان |
rules of competition in an industry |
قواعد رقابت در صنعت |
self-managing teams |
تیمهای خودگردان |
selling products |
فروش محصولات |
standardized processes |
فرایندهای استاندارد |
strategic commitment |
تعهد راهبردی |
strengths and weaknesses of a company |
قوتها و ضعفهای شرکت |
superior attributes |
ویژگیهای ممتاز |
superior customer responsiveness |
پاسخگویی ممتاز به مشتری |
superior design |
طراحی ممتاز |
superior efficiency |
کارایی ممتاز |
superior innovation |
نوآوری ممتاز |
superior performance |
عملکرد ممتاز |
superior quality |
کیفیت ممتاز |
support activities |
فعّالیّتهای ثانویه |
sustained competitive advantage |
مزیّت رقابتی پایدار |
tangible resources |
منابع مشهود |
technological know-how |
دانش فنی فناوری |
tracking sales |
ردیابی فروش |
trademarks |
علائم تجاری |
transformation process |
فرایندهای انتقال |
transforming inputs into outputs that |
تبدیل ورودیها به خروجیها |
unique capability |
قابلیّت منحصر به فرد |
valuable tangible resources |
منابع مشهود با ارزش |
value creation |
خلق ارزش |
سؤالات و تمرینهای کاربردی
1. تحلیل این بخش بر پایه چه نظریّههایی است؟
2. فواید بهرهبرداری از منابع و قابلیّتهای ملّی برای کسب مزیّت رقابتی در عرصههای جهاد اقتصادی کدامند؟
3. منابع را تعریف کرده و انواع آن را نام ببرید.
4. به نظر شما برای تحقق اهداف جهاد اقتصادی ارزشمندی کدام دسته از منابع بیشتر است؟ با ذکر دلیل توضیح دهید.
5. قابلیّتها را تعریف و انواع آنها نام ببرید.
6. در تحلیل درون سازمان، شناخت منابع و قابلیّتهای وظیفهای نقش مهمّی را در توسعه و اجرای راهبردهای آن ایفا میکنند. یکی از این واحدهای مهم، واحد وظیفهای مالی است. بر اساس چارچوب زیر واحد مالی سازمان خود را تحلیل کنید:
گام اوّل: تهیه صورتهای مالی و تعیین ساختار آنها
این گام برای عارضهیابی و تشخیص مسائل مالی شرکت است:
مطالعه سود و زیان برای دوره چندساله
مطالعه ترازنامه برای دوره چندساله
گام دوّم: تحلیل صورتی مالی با استفاده از کاربرد نسبتهای مالی
تحلیل مقایسهای: در این تحلیل وضعیت عملکرد شرکت با سالهای گذشته و رقبا و متوسط صنعت مقایسه و صورت سود و زیان بر اساس مقیاس مشترک تهیه میشود.
تحلیل نسبتهای مالی در هر یک از سالهای مذکور: که در آن، نسبتهای نقدینگی، فعّالیّت، بدهی، سودآوری و همچنین ارزیابی وضع مالی و مقایسهای نسبتهای مالی با سالهای مورد نظر و همچنین ارزیابی عملکرد شرکت با سالهای گذشته مدّ نظر است.
ترسیم نمودار دوپانت برای هر سال
مقایسه وضع مالی شرکت با رقیبان و متوسط صنعت (جدول 12)
جدول 12) تحلیل مقایسهای صورتهای مالی از طریق نسبتهای مالی
نسبتها |
شرکت الف |
شرکت ب |
متوسط صنعت |
عملکرد نسبت به متوسط صنعت |
امتیاز |
||||||
88 |
89 |
90 |
88 |
89 |
90 |
88 |
89 |
90 |
|||
نقدینگی |
|||||||||||
فعالیت |
|||||||||||
بدهی |
|||||||||||
سودآوری |
|||||||||||
…. |
|||||||||||
میانگین |
گام سوم: تحلیل سنواتی
تحلیل روندهای اصلی دادههای شرکت
بررسی تغییر جهت روندها
شناسایی انحرافات دادهها نسبت به سایر دادهها
گام چهارم: تحلیل صورتهای مالی با استفاده از صورتهای جریان نقدی
گام پنجم: فهرست مسائل شناسایی شده، عوامل و ضریب آنها
گام ششم: ارائه راهحلها برای مسائل شناسایی شده.
[1] . بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع مردم و کارکنان صنعت نفت عسلویه 08/01/1390
[2] . بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع مردم و کارکنان صنعت نفت عسلویه 08/01/1390
[3] . بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع مردم و کارکنان صنعت نفت عسلویه 08/01/1390
[4] . بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رئیسجمهوری و اعضای هیئت دولت 06/06/1390
دیدگاهتان را بنویسید